ASSEN/RODEN/GRONINGEN/EMMEN - De regen blééf maar vallen de afgelopen dagen. Dat geeft in ons land vaak overlast. De beelden met zandzakken voor huizen en dijken kennen we maar al te goed. Maar daar waar natuurlijke klimaatbuffers zijn aangelegd, krijgt het water de ruimte en vergroot je de kans op droge voeten. Boswachters van Natuurmonumenten zien dat deze klimaatbuffers een oplossing zijn voor wateroverlast en droogte.

De Leuvenumse Beek, Vledder Aa en Onlanden houden de hevige regen van de afgelopen dagen langer vast en remmen ze de snelle afstroming van het regenwater af. Precies zoals de bedoeling is. De natuur helpt zo met het opvangen en vasthouden van water voor drogere tijden. Het water kan er wegzakken in de grond of op een natuurlijke manier wegvloeien naar de omgeving en zo problemen voorkomen en tegelijkertijd de natuur helpen.

Natuur als spons

Boswachter Remko van Rosmalen van Natuurmonumenten bij de Leuvenumse Beek in Ermelo: "Het is geweldig om te zien hoe de beek vrij overstroomt na alle regen. Flinke stukken bos staan onder water en het bos is nu een grote spons. Het vormt eigenlijk een tijdelijke watervoorraadkamer in de natuur. Het water zakt geleidelijk naar het grondwater." Of al het water erg is voor de bomen? "Nee, de meeste bomen zijn in winterrust en hebben niet veel last van het water. Door de slappe grond kunnen ze wel makkelijker omvallen maar het dode hout is weer in trek bij allerlei diersoorten, zoals middelste bonte specht. Zo past het bos zich aan de omstandigheden aan".

Droge voeten

Ook in het Noorden van het land werken de klimaatbuffers goed. De weer vrij meanderende Vledder Aa in het Nationaal Park Drents-Friese Wold is goed gevuld. Het water krijgt volop de ruimte in het beekdal. De beek mocht vanaf 2002 weer meanderen zoals in vroeger tijden en zorgt nu op een natuurlijke manier voor het langzaam afvoeren van het regenwater. In het Dwingelderveld wordt ook water vastgehouden. Dat helpt de natuur maar ook bij het voorkomen van wateroverlast bij Meppel. Natuurgebied De Onlanden op de grens van Groningen en Drenthe is speciaal ingericht voor de berging van water. Deze klimaatbuffer zorgt er grotendeels voor dat de stad Groningen droge voeten houdt. Inmiddels is duidelijk dat dit niet genoeg is. Om nog ergere waterpieken op te kunnen vangen zal ook verder in het watersysteem van deze beekdalen water opgevangen moeten worden. In de zomer kan dat weer helpen bij het voorkomen van ernstige droogte van landbouw en natuur.

Afvoeren en droogpompen geen oplossing

Droge voeten in natte tijden en voldoende water in droge tijden? Met een veranderend klimaat speelt dat in ons land steeds vaker. Als belangrijkste waterafvoergebied van Europa heeft klimaatverandering in Nederland extra impact. Wateroverlast in stroomgebieden van de Rijn, Maas of Schelde komt altijd onze kant op. En daarnaast hebben we in Nederland te kampen met bodemdaling, zeespiegelstijging, ontwatering voor landbouw en verstedelijkte gebieden waardoor we het water lastig kwijt raken. Het traditionele droogpompen van de polders, waarmee we eeuwenlang ons hoofd boven water hielden, wordt steeds moeilijker. Technische middelen volstaan niet meer. Maar de natuur kan helpen.

Er zijn door Natuurmonumenten en de Coalitie Natuurlijke Klimaatbuffers al tientallen klimaatbuffers aangelegd en zijn er even zoveel in voorbereiding. Zie: https://www.natuurmonumenten.nl/projecten/klimaatbuffers of https://www.klimaatbuffers.nl