GRONINGEN - Steeds vaker beheren boeren het landschap, beschermen ze weidevogels en werken ze bijvoorbeeld aan de waterkwaliteit of een gezonde bodem. Dit kan niet zonder vergoeding en goede afspraken. Daarom hebben drie agrarische collectieven in Noord-Nederland (Collectief Groningen West, Collectief Midden-Groningen en de vereniging de Noardlike Fryske Wâlden) samen met betrokken overheden de 'Leidraad gebiedsoffertes' opgesteld. Deze leidraad omvat een stappenplan om tot een gebiedsofferte te komen. Hierin beschrijft het collectief welke maatschappelijke diensten op het gebied van agro, natuur, milieu, water en klimaat het kan leveren, hoeveel budget hiervoor nodig is en hoe overheden en boeren gezamenlijk de uitvoering hiervan vorm kunnen geven.

Maatschappelijke opgaven oplossen

De collectieven hebben jarenlange ervaring met het beheer van natuur en landschap, vergroten van de biodiversiteit, verduurzamen van de landbouw en het versterken van de regionale economie. Vanuit deze kennis en ervaring kunnen zij bijdragen aan het oplossen van maatschappelijke opgaven. Niet door regels, verboden en subsidies, maar door op te treden als leveranciers van waardevolle diensten aan de maatschappij, die op waarde worden geschat en afgerekend. In de gebiedsofferte geven de agrariërs aan wat zij, naast financiële middelen, nodig hebben van de vragende partij (de overheid) om het aanbod mogelijk te maken. Een leidraad om tot een gebiedsofferte te komen biedt boeren uitkomst.

Uitgebreide verkenning

In het afgelopen half jaar voerden de drie Friese en Groningse collectieven samen met de provincies Groningen en Fryslân, het waterschap Noorderzijlvest, het ministerie van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit, de AgroAgenda Noord Nederland en bureau Wing een uitgebreide verkenning uit. Ze inventariseerden wat er op de gebieden afkomt aan doelen en opgaven, zoals het Nationaal Programma Landelijk Gebied. Daarnaast brachten ze in kaart wat de agrarische sector in het gebied kan en wil leveren, en hoe de maatschappelijke vraag en het lokale aanbod bij elkaar gebracht kunnen worden. Dat leidde tot de Leidraad Gebiedsofferte. Hiermee is de zoektocht nog niet afgerond. Betrokken partijen gaan nu aan de slag om daadwerkelijk tot gebiedsoffertes te komen. Er wordt ook gekeken hoe de gebiedsoffertes samen op kunnen lopen met de provinciale programma’s voor het Landelijk Gebied. De ambitie is om een eerste offerte begin 2024 aan te bieden aan de provincies.